Terugblik op Nieuwjaarsontvangst 2025

Op donderdagavond 2 januari vond de nieuwjaarsontvangst van onze gemeente plaats. Ieder jaar organiseren we deze ontvangst in een ander dorp en dit jaar was Heumen aan de beurt. In Verenigingsgebouw 'Terp' ontmoetten ongeveer 175 inwoners elkaar om terug te blikken op 2024 en 2025 samen in te luiden.  

De band 'Jazzezz' met muzikanten uit de omgeving, die elke week in Terp Heumen repeteren, werd goed ontvangen door de inwoners, er werden zelfs een paar dansjes gemaakt. Het optreden van de dansgroep 'Dance Fun' uit Heumen was mooi. Knap wat de meiden lieten zien.

Nieuwjaarstoespraak burgemeester

Burgemeester Minses vervolgde de avond met een nieuwjaarstoespraak waarbij hij opriep om dichtbij huis uw contacten te maken en/of te verdiepen. Want dichtbij huis begint de verbinding.

Begin klein door een verlichter voor elkaar te zijn!

Beste mensen,

Van harte welkom hier in Terp in Heumen bij deze gemeentelijke nieuwjaarsontvangst. Een bijzonder woord van welkom aan alle mensen die op huisnummer 25 wonen. Die hebben dit jaar namelijk een persoonlijke uitnodiging ontvangen voor deze nieuwjaarsbijeenkomst.

Ik heb me voorgenomen om vooral een positief en hoopvol verhaal te houden aan het begin van het nieuwe jaar. Laat ik dus maar meteen met het belangrijkste beginnen: ik wens u en iedereen die u dierbaar is namens het gemeentebestuur van Heumen en namens Maartje en Daantje alle goeds voor het jaar 2025. Veel voorspoed, gezondheid, wijsheid en geluk voor u en de uwen.

Het nieuwe jaar hoopvol en optimistisch beginnen is nog niet zo eenvoudig als de wereld om ons heen in brand staat. Een oorlog in Oekraïne, aanhoudend geweld in het Midden-Oosten, brandhaarden in andere delen van de wereld, weersextremen die zich in toenemende mate manifesteren, antidemocratische ontwikkelingen in de Verenigde Staten en Europese landen. Je kunt er je ogen moeilijk voor sluiten of je hoofd ervoor in het zand steken. Blijf dan maar eens optimistisch, hoopvol en positief. Maar dat is wel onze dure plicht. Somberen helpt niet. En enig realisme is ook altijd nog op zijn plaats. We gaan vanuit Heumen de wereldvrede niet voor elkaar krijgen, de mensheid niet redden of de wereldorde veranderen. We kunnen hooguit een hele kleine bijdrage leveren. En misschien moeten we voor een beetje
positiviteit, opgewektheid en een hoopvol begin ook niet de wereld rond maar juist dichtbij huis blijven. Ik kom daar in de loop van mijn verhaal nog op terug.

De mate van ontwikkeling van een samenleving lees je af aan de manier waarop er met de meest kwetsbaren in die samenleving wordt omgegaan. Een democratie gaat veel verder dan het principe dat de meerderheid beslist. Een democratie wordt mede bepaald door hoe die meerderheid met de rechten van minderheden omgaat. Je beroepen op de wil van het volk bij het maken van bestuurlijke keuzes of het nemen van politieke besluiten is daarom een te beperkte en marginale benadering. Het algemeen belang staat niet gelijk aan wat het volk wil. Daar komt meer bij kijken dan dat. 

Wereldwijd staan democratische waarden en de rechten van minderheden onder druk. We leven in een tijd van verandering. Sommigen beweren dat we zelfs te maken met een verandering van tijd. Democratie is geen vaststaand gegeven. Geen altijd bestaand iets. In het licht van de geschiedenis is het zelfs een uitzondering op de regel. Een verworvenheid die we moeten koesteren. Een precaire balans tussen macht en tegenmacht. Onafhankelijke rechtspraak, onafhankelijk journalistiek, het geweldsmonopolie van de staat. Noodzakelijke checks en balances. Een broos evenwicht is het. Zo bezien is democratie als zodanig een kwetsbaarheid in
zichzelf. Een verworvenheid die we met respect moeten behandelen, de juiste zorg en aandacht moeten geven en niet moeten afbreken.
 

Steeds vaker regeert het recht van de sterkste of dat van de hardste schreeuwer. Ik vind dat nogal een primitief uitgangspunt. In plaats van het recht van de sterksten zou juist het recht van de kwetsbaarsten voorop moeten staan. Harde schreeuwers overstemmen alles. Juist diegenen met een zachte stem zijn het waard om gehoord te worden en naar te luisteren. 

Het afgelopen jaar vierden en herdachten we in onze gemeente 80 jaar vrijheid. Die vrijheid hangt nadrukkelijk samen met onze democratische rechtsorde. Belangrijk is daarbij positieve en negatieve vrijheid van elkaar te onderscheiden. 
Negatieve vrijheid is de afwezigheid van externe beperkingen of bedreigingen. Het is vrij zijn van iets: van regels en vooral van overheidsbemoeienis. Dit vrijheidsbegrip wordt inmiddels steeds meer uitgelegd als dat je precies kunt doen waar je zin in hebt en dat alles wat je daarvan weerhoudt een obstakel is dat uit de weg moet worden geruimd. Dat lijkt steeds meer de heersende opvatting te worden.
Positieve vrijheid is daarentegen het vermogen van mensen om dingen te verwezenlijken: om zich te ontwikkelen, controle te hebben over hun eigen leven en morele en ethische keuzes te maken. Spinoza, de Nederlandse filosoof, in zijn tijd verguisd en verketterd, verwoordt het als volgt: 

Vrijheid is niet het recht van een mens om te doen en laten wat je wilt, maar vooral een plicht om je te verdiepen in anderen en te leren doen wat het beste is voor iedereen. In dat verdiepen in anderen daar zit voor mij de essentie van vreedzaam samenleven. Door de mens als mens te blijven zien en niet weg te zetten in groepen. Geen barrières opwerpen, harde grenzen trekken of muren bouwen om de ander buiten of uit te sluiten. De Amerikaanse schrijver David Brooks schreef het afgelopen jaar het boek: De kunst van het mensen kennen - Hoe je de verbinding aangaat en elkaar echt kunt begrijpen. Hij maakt een onderscheid tussen Verkleiners en Verlichters. Verkleiners geven mensen het gevoel dat ze klein zijn en niet worden gezien. Ze zijn zo druk met zichzelf bezig dat ze geen oog hebben voor anderen. Verlichters zijn juist onstuitbaar nieuwsgierig naar anderen. Ze weten
waar ze op moeten letten en kunnen op het juiste moment de juiste vragen stellen. Ze richten het warme licht van hun aandacht op mensen en geven hun het gevoel dat ze groter en completer zijn, gerespecteerd en gezien. De wereld heeft behoefte aan meer verlichters en minder verkleiners. Ik daag u uit het komende jaar zo'n verlichter te zijn. Door regelmatig een ander in het licht te zetten. Het individualisme, bij uitstek het domein van de verkleiners, heeft wat mij betreft zijn langste tijd gehad. We zullen moeten investeren in elkaar. In de onderlinge relaties. In het met elkaar samenleven. Er komen tijden aan waarin we elkaar meer nodig hebben dan ooit. Begin bij je buren, begin in de buurt. Maak het niet te groot. Begin klein door voor de ander een verlichter te zijn. Dichtbij huis ontstaat de verbinding. Het is een diepte-investering in het samen leven. Ga micro-connecties aan. Eén op één. Connecties van mens tot mens. Er gebeurt namelijk zoveel bijzonders en moois om in het licht te zetten. Vooral heel lokaal en nabij. Dat zien we weleens over het hoofd. Terwijl het zo belangrijk is om daar juist aandacht aan te geven. Als tegenwicht tegen het grote geweld in de wereld. En daarom ook de foto's op de achtergrond. Het Heumens Alternatief Jaaroverzicht van 2024 in foto's. Een bloemlezing in beeld van mooie en bijzondere momenten uit het afgelopen jaar. Ik
zal er een paar noemen:

• Mevrouw Annie de Wildt - van de Logt uit Malden en de heer Gerrit Broekman ook uit Malden bereikten het afgelopen jaar de leeftijd van 100 jaar. Geboren in 1924. Denkt u zich eens in wat een veranderingen zij in hun leven hebben meegemaakt en doorstaan. De heer Broekman wist op zijn 85e nog twee inbrekers met een stok uit zijn huis te verjagen. Zijn geheim: iedere dag een gebakken eitje bij het ontbijt. Voor iedere 100-jarige planten we een boom als blijvende herinnering.
• Of de vele diamanten en briljanten bruidsparen die ik mag feliciteren met hun
  huwelijksjubileum. Tussen hen hoogleraren die pionierden aan de Radboud 
  Universiteit;
• Of mensen die, naast hun werk, zelf hun huis bouwden. Allemaal hebben ze een uniek verhaal over een leven delen met elkaar in voor- en tegenspoed;
• Net als bij de jaarlijkse bijeenkomst voor de gouden bruidsparen. Ook zo'n bijzonder moment;
• Of de bijeenkomsten met sportkampioenen. In onze gemeente wonen sportkampioenen op het gebied van judo, atletiek, triatlon, vinzwemmen, hockey. En dit jaar hadden we zelfs een wereldkampioen. Jeroen van Eck werd wereldkampioen op het onderdeel Cross-country eliminator. Een spectaculair onderdeel binnen het mountainbiken. De gemeente kent heel veel sportief talent.
• Of de bezoeken die het College brengt aan bedrijven, ondernemers en verenigingen in de gemeente. Bevlogen en bijzonder ondernemerschap. Gedreven en gepassioneerde vrijwilligers. Wist u bijvoorbeeld dat de enige ambachtelijke molensteenmaker van Europa in onze gemeente is gevestigd. In Malden. De Molensteenmakerij van Hans Titulaer. Ik overdrijf niet. Het is er gewoon. Alleen we zien het niet altijd;
• Of onze ondernemer van het jaar: Bert de Haas van Vintage & More. Maatschappelijk betrokken ondernemerschap;
• Of de naturalisatiebijeenkomsten, waar mensen de aan hun toegekende Nederlandse nationaliteit krijgen uitgereikt. Voor velen van hen een levensveranderende gebeurtenis waar ze lang naar toe hebben geleefd en hard voor hebben gewerkt. Zo ook Semih uit Turkije. Zijn vader is met zijn gezin naar Nederland gevlucht als politiek vluchteling. Omdat Semih nog geen 16 jaar was hoefde hij eigenlijk niet de Verklaring van Verbondenheid ten overstaan van mij af te leggen. Hij stond erop om dat wel te doen. Hij had de tekst zelfs uit zijn hoofd geleerd. Zo belangrijk was dit moment voor hem;
• Of recent nog Johnny van Dijk, marktkoopman uit Heumen, die na 48 jaar stopte met de weekmarkten in de regio. 48 jaar stond hij op de weekmarkt in Malden in weer en wind met groente en fruit. Geroerd was hij door de kaartjes die hij bij zijn afscheid kreeg van zijn vaste klanten;
• Koninklijke Onderscheidingen voor bijzondere wetenschappelijke prestaties of jarenlang plichtsgetrouw vrijwilligerswerk.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. Verhalen van gewone mensen die het verdienen om in het licht gezet te worden. Hoewel ze er vaak zelf helemaal niet op zitten te wachten of om hebben gevraagd. Zij kunnen een voorbeeld voor ons zijn.

"Burgemeester, u eet ook veel gebak. Ik zie u heel vaak in de krant staan bij feestelijke gelegenheden", krijg ik regelmatig te horen. Ik hoef u niet uit te leggen dat die feestelijke foto's en momenten maar een kant van het verhaal zijn. Maar wat mij betreft wel een hele belangrijke kant. Voor mij is dit geen bijzaak, maar hoofdzaak. 

Aanstaande 13 januari ben ik 3 jaar uw burgemeester. Halverwege de eerste
ambtstermijn van 6 jaar. Vlak na mijn start heb ik kennismakingwandelingen gemaakt in de vier dorpskernen en in de Heumense Molenhoek. Nu na 3 jaar wil ik die kennismaking, naast alle bezoeken die ik gedurende het jaar al breng aan talloze activiteiten, graag verder verdiepen. Ik kom het komende jaar graag bij u op de koffie. In dit geval letterlijk en hopelijk niet figuurlijk. Maar als dat laatste zo moet zijn, mag dat ook. Met deze mok: "Burgemeester op de koffie". Wilt u mij een keer over de vloer. Nodig mij dan uit. Ik neem mijn eigen mok mee en iets lekkers voor bij de koffie. En u kunt uw verhaal aan mij kwijt. Zo hoop ik nog dieper in de haarvaten van de gemeente Heumen door te dringen. Om te weten wat er speelt en er nog beter achter te komen wat de gewone Heumenaar in al zijn bijzonderheid bezighoudt. Via Het Gemeentenieuws zullen we kenbaar maken hoe u mij op de koffie kunt vragen. Ik hoop op veel bijzondere en spontane ontmoetingen het komende jaar. Van mens tot mens.

Tenslotte:
Een van de diamanten echtparen die ik dit jaar bezocht was het echtpaar Jan en Annie Jacobs Bisschops uit Overasselt. Jan Jacobs is voor velen beter bekend als "meester Jacobs". Hij was ruim 30 jaar Hoofd der School in Overasselt. Meester Jacobs schreef mij na mijn benoeming in Heumen een uitgebreide brief om zich voor te stellen, nadat ik alle inwoners een kaartje had gestuurd om mijzelf voor te stellen. In maart waren ze voor de wet 60 jaar getrouwd en mocht ik hen bezoeken om mijn felicitaties over te brengen namens het gemeentebestuur. Afgelopen december overleed eerst Annie en 8 dagen later overleed Jan. De uitvaartdienst vond gelijktijdig plaats en ze werden samen begraven op het kerkhof in Overasselt. Boven de rouwadvertentie van Jan stond het volgende fragment uit een liedtekst van jazztrompettist en zanger Louis Armstrong:

"Leave your worries on the doorstep, just direct your feet, on the sunny side of the street"

En zo leerde meester Jacobs ons nog een laatste wijze les. Je hebt een keuze. De keuze om het van de positieve kant te bekijken. En hoe donker het aan de ene kant ook is, er is altijd een zonnige kant. Die zonnige kant van het leven wens ik ons allemaal van harte toe het komende jaar.

Alle goeds voor het nieuwe jaar, dat voor ons ligt. Op een zonnig en verlicht 2025!
Joerie Minses
Burgemeester gemeente Heumen

Gedicht dorpsdichter Charlotte Selten

Na de toespraak van de burgemeester droeg onze dorpsdichter Charlotte Selten een gedicht voor. U leest het gedicht hieronder:

Dichterbij in 2025

Er is na de laatste seconden van
24 voorgoed een strik omgebonden
het zijn vervlogen momenten
van voorbij, van nooit meer terug
zonder somberte gaan we verder
met de feestlichtjes nog aan.

Op de drempel van het nieuwe jaar
hopen we op verbetering
schilders maken het donker lichter
de dichter weet van lichte zinnen
maar waar de puntjes op de i
dat weet ie ook zo net nog niet.

Zorgen: teveel om te benoemen
toch wil iedereen morgen beter 
zeker: we zijn geen Snollebollekes
met: allemaal naar links naar rechts
nee: wij zetten een stap naar voren
om echt te horen wat de ander zegt.

Aandachtig luisteren naar elkaar
is een pleister tegen eenzaamheid 
daar vinden we saamhorigheid
dus wens ik jullie dichterlijk:
dichter bij elkaar in het nieuwe jaar.

Dorpsdichter Charlotte Selten

Vrijwilligers van het jaar 2024: stichting HD&G

Tenslotte werden de vrijwilligers van het jaar bekend gemaakt. In 2024 is deze titel voor de stichting Heumen Duurzaam en Groen. Wilt u meer lezen over deze stichting en de gewonnen prijs? Lees het nieuwsbericht.